VAI TRÒ, TRÁCH NHIỆM CẤP ỦY, CHÍNH QUYỀN VÀ TOÀN XÃ HỘI TRONG XÂY DỰNG “CỘNG ĐỒNG HỌC TẬP” TRÊN ĐỊA BÀN PHƯỜNG QUỲNH MAI

     Về vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và toàn xã hội trong việc xây dựng “Cộng đồng học tập” trên địa bàn phường Quỳnh Mai, đây là một trong 5 tiêu chí xây dựng phường Quỳnh Mai là “Phường Học tập”.

Hội Khuyến học quận Hai Bà Trưng tổ chức Hội nghị Tọa đàm
phấn đấu hoàn thành các tiêu chí đánh giá để đạt "Phường Học tập"
 

     Phường Quỳnh Mai có diện tích 0,167 km2, dân số 11.975 nhân khẩu. Địa bàn phường nhỏ, hẹp có 05 tuyến phố chính, 44 khu nhà tập thể cao tầng được xây dựng từ thập niên 80 trở về trước, không có cơ quan xí nghiệp, không có cơ sở sản xuất kinh doanh lớn đóng trên địa bàn. Thành phần dân cư trong phường đa phần là cán bộ, công nhân Nhà máy Dệt 8/3, cán bộ hưu trí và người lao động, người kinh doanh buôn bán nhỏ sinh sống tại các khu nhà tập thể.
     Bên cạnh những thuận lợi cơ bản, tình hình kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, cạnh tranh gay gắt, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh; tốc độ đô thị hóa nhanh, cơ sở hạ tầng quá tải chưa đáp ứng nhu cầu của xã hội; công nghệ số sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, làm thay đổi phương thức đào tạo, tự nghiên cứu tự học tập của mỗi người dân, mỗi gia đình, cơ quan, đơn vị và đời sống văn hóa, xã hội...Tất cả đều ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện các tiêu chí xây dựng “Cộng đồng học tập”, xây dựng “Xã hội học tập” trên địa bàn phường.
     Tự nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng việc thực hiện công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn. Đảng bộ và chính quyền phường Quỳnh Mai đã tích cực triển khai công tác khuyến học, xây dựng xã hội học tập, xây dựng phường học tập.
     Đặc biệt, cuối năm 2023, thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TU ngày 16/11/2023 của Ban Thường vụ Thành uỷ Hà Nội về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn thành phố Hà Nội từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Đảng uỷ phường đã ban hành Nghị quyết số 109-NQ/ĐU ngày 24/5/2024 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn phường Quỳnh Mai”. Trên cơ sở đó, các cấp ủy Đảng cơ sở đã quán triệt tới các cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, hội viên, các tầng lớp nhân dân về công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030. Đảng uỷ giao 15 Chi bộ đưa vào nội dung sinh hoạt chuyên đề của năm 2024. Đảng uỷ phường chỉ đạo hướng dẫn các Chi bộ trực thuộc xây dựng Nghị quyết chuyên đề về xây dựng xã hội học tập, chỉ đạo các Chi hội, đảng viên, cán bộ công chức, viên chức và nhân dân đăng ký phấn đấu đạt danh hiệu “Công dân học tập”, “Gia đình học tập”, “Đơn vị học tập”. Gắn kết các tiêu chí công nhận mô hình học tập: “Công dân học tập”, “Gia đình học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập” với việc bình xét các danh hiệu gia đình văn hóa, tổ dân phố và các danh hiệu thi đua khác.
     Thực hiện Nghị quyết 109-NQ/ĐU của Đảng uỷ phường, UBND phường Quỳnh Mai đã ban hành 11 Kế hoạch, 03 Thông báo, 03 Quyết định để triển khai thực hiện, trong đó giao cho Ban Chỉ đạo xây dựng xã hội học tập, Trung tâm học tập cộng đồng và Hội Khuyến học phường căn cứ chức năng, nhiệm vụ để chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp với các đoàn thể xây dựng kế hoạch và thực hiện. Hội Khuyến học phường đã triển khai 06 Kế hoạch trong công tác khuyến học, khuyến tài, củng cố tổ chức, phát triển tổ chức Hội và hội viên, xây dựng Quỹ Khuyến học và tổ chức khen thưởng, xây dựng và phát triển các mô hình học tập. Trung tâm học tập cộng đồng đã ban hành 02 Kế hoạch hoạt động.
     Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ, UBND phường, Hội Khuyến học, Trung tâm học tập cộng đồng và các tổ chức chính trị - xã hội, tổ dân phố đã triển khai thông tin tuyên truyền thực hiện “Dân vận khéo” trong vận động nhân dân tham gia phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn dân cư. Trong giai đoạn kỷ nguyên số hiện nay, với một phường trung tâm của Thủ đô, việc xây dựng “Cộng đồng học tập” không chỉ là công tác hỗ trợ học sinh khó khăn, tiếp sức các em đến trường hay động viên, khen thưởng học sinh giỏi mà còn là công tác khuyến học, “Dân vận khéo” trong vận động nhân dân tự nghiên cứu, tự học các kỹ năng đời sống hàng ngày, học để ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các nền tảng ứng dụng công nghệ trên điện thoại, đi tàu xe, tại nơi công cộng…Tự học tập, cập nhật phổ biến giáo dục pháp luật cho chính mình và người xung quanh. Đẩy mạnh phong trào “Học tập suốt đời” là vận động, hướng dẫn và thúc đẩy người lớn, người cao tuổi học tập thường xuyên theo hướng kết hợp học trực tiếp với học trực tuyến, học ở trường lớp, tại nơi làm việc, tại nhà trên cơ sở xây dựng các kỹ năng số cho người học, lấy tự học làm cốt.
     Vì vậy, trong những năm gần đây, Đảng ủy đã tổ chức tuyên truyền các tiêu chí học tập và triển khai phối hợp các nội dung tuyên giáo tại các buổi nghe thời sự trong nước, quốc tế cho cán bộ cơ sở và nhân dân. Hội Khuyến học chủ động đề xuất với các cấp ủy Đảng thông qua các buổi giao ban Bí thư của Đảng ủy phường hàng tháng, để phát huy vai trò nòng cốt cũng như triển khai thực hiện các nội dung của công tác xây dựng xã hội học tập.
     UBND phường đã tổ chức 16 buổi sinh hoạt chuyên đề về: Vệ sinh an toàn thực phẩm; Phòng cháy chữa cháy, Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật an toàn giao thông, Luật căn cước, công tác phòng chống dịch bệnh và mới đây nhất là phổ biến tuyên truyền Luật Thủ đô và các văn bản thi hành Luật…Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường phối hợp với các tổ chức thành viên tham gia tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia học tập, đưa nội dung xây dựng các mô hình học tập, vận động nhân dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, chăm lo sự nghiệp giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, xây dựng gia đình học tập. Hội LHPN phường gắn kết chặt chẽ phong trào “Học tập suốt đời”, xây dựng xã hội học tập; vận động các hộ gia đình cán bộ, hội viên quan tâm tạo điều kiện nhiều hơn đến học tập của con em mình bằng những việc làm thiết thực; triển khai xây dựng mô hình “Gia đình học tập”, “Cộng đồng học tập” gắn với nội dung cuộc vận động 5 không, 3 sạch. Hội Cựu Chiến binh phường vận động cán bộ, hội viên phát huy bản chất truyền thống “Bộ đội cụ Hồ”, tích cực tham gia công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng Quỹ Khuyến học và tham gia giáo dục truyền thống, truyền thụ lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân sinh, đào tạo nhân tài, xây dựng xã hội học tập. Hội Người cao tuổi phường luôn nêu cao tinh thần, làm tấm gương “Học tập suốt đời” cho thế hệ trẻ noi theo, lồng ghép phong trào khuyến học, khuyến tài với phong trào thi đua “Tuổi cao gương sáng”, qua đó góp phần xây dựng một xã hội học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhân dân; Hội Người cao tuổi có vai trò lớn trong việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, phổ biến kinh nghiệm, bảo tồn tôn tạo, sáng tạo, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Các Chi bộ, Tổ dân phố phối hợp các Hội, đoàn thể tổ chức các hoạt động tuyên truyền vận động nhân dân hưởng ứng, thực hiện “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng”; thăm hỏi, tặng quà các cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn, khen thưởng động viên các gia đình, tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác xây dựng cộng đồng học tập.
     Các Hội nghị tuyên truyền vận động cán bộ, nhân dân tham gia học tập bằng các hình thức khác nhau, phối hợp với các Tổ dân phố, bộ phận Tư pháp, Hội Người cao tuổi, Đoàn Thanh niên, Hội Chữ thập đỏ, Hội Phụ nữ, các Câu lạc bộ... đưa một số chuyên đề vào hội nghị, hội thảo, trao đổi nâng cao hiểu biết cho hội viên và nhân dân. Mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường về cuộc cách mạng công nghệ 4.0, tác động đối với công tác khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập trên toàn địa bàn phường.
     Năm 2024, tiếp tục thực hiện Kế hoạch xây dựng các mô hình học tập gắn với thực hiện kế hoạch “Xây dựng mô hình công dân học tập giai đoạn 2021-2030”, lấy xây dựng mô hình “Công dân học tập” hướng tới công dân số, làm cốt lõi. Cho đến nay, mô hình “Công dân học tập”, “Gia đình học tập” đã triển khai tới toàn bộ các tổ dân phố. Trên cơ sở bộ tiêu chí, hướng dẫn tổ chức đánh giá, công nhận danh hiệu “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập” cấp tổ dân phố và “Đơn vị học tập” cơ sở thuộc cấp phường quản lý, UBND phường xây dựng kế hoạch tự kiểm tra, đánh giá, xếp loại “Cộng đồng học tập” và phân công phụ trách, giám sát, đánh giá các tiêu chí. Năm 2024, toàn phường có 2.537/2.853 gia đình đạt “Gia đình học tập”, đạt tỷ lệ 88,9%; có 11/11 tổ dân phố đăng ký và đạt “Cộng đồng học tập”, đạt 100%; có 9.749/11.890 công dân đạt danh hiệu “Công dân học tập”, tỷ lệ 82,1%. Đảm bảo 64,2% công dân từ 17 tuổi trở lên được đào tạo trình độ chuyên môn kỹ thuật, trong đó 27% có trình độ đại học trở lên; có 6.895/6.965 người trên 15 tuổi được tập huấn kỹ năng số cơ bản, đạt 99%.
     Từ việc làm tốt công tác lãnh đạo chỉ đạo, tuyên truyền giáo dục, UBND phường đã thu được kết quả đáng khích lệ trong việc thực hiện các tiêu chí của “Cộng đồng học tập”, xây dựng mô hình “Cộng đồng học tập” với nhiều giải pháp thiết thực. Nhờ đó, phát huy ý nghĩa, lợi ích của việc xây dựng “Xã hội học tập” từ cơ sở. Ở bất cứ đơn vị nào, khi triển khai thực hiện đánh giá, xếp loại “Cộng đồng học tập” thì các cấp ủy Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân bước đầu đã có nhận thức đúng việc xây dựng xã hội học tập là trách nhiệm chung của các cấp, các ngành, tổ chức, đoàn thể và của toàn dân; hiểu được sự cần thiết của công tác xây dựng xã hội học tập trong thời kỳ mới.
     Phong trào thi đua xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập” được đẩy mạnh tạo mọi thuận lợi cho việc đánh giá, xếp loại “Cộng đồng học tập”. Các ngành, đoàn thể bước đầu đã nhận thức được vai trò trách nhiệm của ngành mình, tổ chức mình và đơn vị mình tham gia vào giám sát và đánh giá những tiêu chí được phân công.
     Với sự chỉ đạo sát sao của UBND quận, Phòng Giáo dục và Đào tạo và Hội Khuyến học quận, Đảng ủy, chính quyền phường Quỳnh Mai đã lãnh đạo, chỉ đạo tốt nhiệm vụ xây dựng “Cộng đồng học tập”, nên kết quả thực hiện các tiêu chí đề ra đều được đánh giá chính xác. Trong năm 2024 đã bám sát thực hiện đúng và đủ 05 tiêu chí với 14 chỉ tiêu theo Thông tư số 25/2023/TT-BGDĐT ngày 27/12/2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về đánh giá, công nhận “Cộng đồng học tập” cấp xã, huyện.
     Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc tổ chức thực hiện ở nhiều nơi, nhất là ở khu tập thể chung cư cũ có đời sống nhân dân còn thấp, tại cơ quan, lực lượng an ninh chưa được cấp ủy quan tâm chỉ đạo đúng mức. Để khắc phục những hạn chế nêu trên, Ban Chấp hành Đảng uỷ phường Quỳnh Mai yêu cầu các cấp ủy, các trường học, Tổ dân phố, Mặt trận và các đoàn thể tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TU ngày 16/11/2023 của Thành ủy Hà Nội. Năm 2025, phường Quỳnh Mai chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả của mô hình “Cộng đồng học tập”, đáp ứng yêu cầu xây dựng xã hội học tập theo hướng tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong điều kiện triển khai “Chương trình chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2021-2030”.  
     Xây dựng “Xã hội học tập” vừa là một nhiệm vụ cấp bách, vừa là một yêu cầu chiến lược, nhiệm vụ cơ bản, lâu dài. Đây là dấu ấn quan trọng, là động lực thúc đẩy toàn dân thi đua học tập nhằm nâng cao dân trí, bồi đắp tri thức để phát triển bền vững, đưa đất nước ta phát triển bằng tri thức và bằng sức sáng tạo của tất cả nhân dân Việt Nam trong thời kỳ mới. Với tinh thần và ý nghĩa đó, UBND phường Quỳnh Mai xin hưởng ứng và cam kết thực hiện các tiêu chí xây dựng “Cộng đồng học tập”, tiến tới xây dựng “Phường Học tập”, cam kết thực hiện kế hoạch của Hội Khuyến học quận Hai Bà Trưng tham gia xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành thành viên mạng lưới “Thành phố Học tập” toàn cầu của Unesco.
 

Tin bài và ảnh: NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG
Phó Chủ tịch phường Quỳnh Mai, Hội Khuyến học quận Hai Bà Trưng