GỬI TÌNH YÊU VÀO TRANG SÁCH
Đến khu Tập thể B11 phố Tô Hiệu, phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, Hà Nội, hỏi thăm ông Phạm Sĩ Tám (Thường tá, Thạc sĩ Phạm Sĩ Tám - Nguyên cán bộ Cục Quân khí - Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng), không ai là không biết, bởi ông đã từng được bầu làm Tổ trưởng Tổ dân phố liên tục nhiều khóa. Tuy ông đã về hưu và lại là một hội viên Hội Cựu Chiến binh, nhưng ông rất say mê nghiên cứu khoa học về quân sự và viết sách.
Căn phòng 316B trên gác 3, tòa nhà B11 phố Tô Hiệu tuy nhỏ nhưng giá sách và góc làm việc của ông chiếm một diện tích khá lớn. Lần đầu tiên, hôm ấy, tôi đến thăm ông. Người Cựu Chiến binh chưa đến 70 tuổi niềm nở bắt tay tôi, nói vui: “Cứ gọi tôi là “người úp mặt vào tường”. Chả là bàn làm việc của ông kê sát vào tường. Mỗi khi ngồi vào bàn, cúi đầu xuống viết thì gặp trang giấy; ngẩng mặt lên, tầm mắt “vấp” ngay phải bức tường trước mặt. Tôi biết, đó là câu nói vui để “tự chào” và cũng là biệt danh của Thường tá, Thạc sĩ Phạm Sĩ Tám - Nguyên cán bộ Cục Quân khí - Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng.
Thượng tá Phạm Sĩ Tám sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiếu học ở nơi miền Trung gió Lào, cát trắng. Vốn là học sinh giỏi của Trường PTTH thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An; đủ tiêu chuẩn được chọn đi học ở nước ngoài vào tháng 10/1965, nhưng do hoàn cảnh đất nước có chiến tranh nên Bộ Giáo dục bố trí anh vào hoc tại trường Đại học Nông nghiệp I. Sang năm học thứ nhất, có lệnh Tổng động viên (tháng 12/1966), chàng sinh viên nhỏ bé nhưng kiến nghị được xếp bút lên đường nhập ngũ, làm chiến sĩ Sư đoàn 367, bảo vệ Thành phố Dệt Nam Định.
Sang năm 1967, Phạm Sĩ Tám được cử sang Liên Xô đào tạo cơ bản tại Trường Đại học Pháo binh - Tên lửa mang tên Nguyên soái Pháo binh Vô-rô-nốp. Sau 6 năm “dùi mài kinh sử”, năm 1973 tốt nghiệp, Phạm Sĩ Tám trở về nước. Đầu năm 1974, anh đến nhận công tác tại Nhà máy Z133 Cục Quân khí. Đây chính là môi trường thuận lợi và tốt nhất để anh rèn luyện và vận dụng những kiến thức khoa học hiện đại trong lúc đất nước ta còn nghèo, khoa học kỹ thuật quân sự chưa phát triển.
Năm 1980, Phạm Sĩ Tám được điều động về Cục Quân khí - Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng. Trải qua các chức danh Trợ lý Quân khí, Trưởng ban Đối ngoại (tiếp đón và làm việc với các chuyên gia Liên Xô), Phó trưởng Phòng Huấn luyện, Phó Hiệu trưởng phụ trách đào tạo Trường Sĩ quan vũ khí, đạn.
Sang năm 1984, Phạm Sĩ Tám lại được sang Liên Xô lần thứ hai học “Cao học chỉ huy tham mưu kỹ thuật” tại Học viện Thiết giáp Mat-scơ-va mang tên Nguyên soái Ma-li-nốp trong 3 năm.
Không kể thời gian đi học (9 năm), Thượng tá Phạm Sĩ Tám đã có gần 30 năm vừa làm công tác kỹ thuật, vừa huấn luyện, đào tạo chuyên ngành vũ khí, đạn. Ông đã dành thời gian, công sức vận dụng và đúc kết kinh nghiệm trong thực tế, đồng thời truyền đạt những kiến thức mới cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong ngành. Trong những năm tháng ấy, ông gặp không ít khó khăn như: thiếu thốn mọi thứ tài liệu, cho đến phương tiện nghiên cứu, thực nghiệm để đảm báo cho công tác chuyên môn phục vụ chiến trường.
Hơn 35 năm phục vụ trong Quân đội, Thượng tá Phạm Sĩ Tám luôn ấp ủ nguyện vọng vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, vừa dành thời gian để nghiên cứu khoa học, giảng dạy và tổng kết, biên soạn, biên dịch những vấn đề khoa học kỹ thuật của ngành quân khí, nhằm phục vụ Quân đội vừa sản xuất, sửa chữa; vừa trang bị bảo đảm khâu huấn luyện và chiến đấu đạt hiệu quả cao nhất. Khi đương nhiệm, mỗi ngày sau giờ làm việc, ông thường dành thời giờ ban đêm để đọc sách, nghiên cứu...
Quang cảnh Hội nghị tọa đàm của Hội Khuyến học phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy Khi về hưu (năm 2002), niềm đam mê, hoài bão và ý tưởng của ông mới có điều kiện về thì giờ để thực hiện. Từ kiến thức được học trong sách vở và kiến thức thực tiễn, với lòng say mê nghiên cứu trong hơn 20 năm qua; bằng vốn kiến thức Tiếng Nga thông thạo và vốn Tiếng Anh đọc, hiểu lưu loát, Thượng tá Phạm Sĩ Toán đã biên soạn cùng các tác giả khác hoàn thành 35 đầu sách và tài liệu khoa học kỹ thuật quân sự, với tổng số gần 12.000 trang tư liệu về các loại vũ khí trang bị. Trong đó, có một số tác phẩm đã được xuất bản tại Nhà xuất bản Quân đội nhân dân và xuất bản phục vụ nội bộ trong ngành Quân khí, Kỹ thuật, như: Từ điển Kỹ thuật Nga Việt ngành Quân khí với 22.000 thuật ngữ, xuất bản năm 2002); Từ điển Quân sự Anh Việt: 90.000 thuật ngữ, xuất bản năm 2007 và được Hội Xuất bản Việt Nam trao giải “Sách hay” năm 2008; Từ điển Quân sự Nga Việt: 70.000 thuật ngữ và 10.000 từ viết tắt, xuất bản năm 2011; Cẩm nang tra cứu Vũ khí - Khí tài mới do Liên bang Nga và khối NATO chế tạo từ năm 2010. Ngoài ra, ông còn cùng nhóm dịch giả biên dịch từ Tiếng Anh cuốn OERUKON (Sách tra cứu cơ sở tính toán chế tao vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự của Cục Quân khí - Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng.
Với Thượng tá Phạm Sĩ Tám, niềm đam mê nghiên cứu và viết sách của ông chưa bao giờ dừng lại. Mặc dù đã nghỉ hưu nhưng hiện nay, ông vẫn ấp ủ một số đề tài khác: “Từ điển thuật ngữ quân khí” 2900 mục từ, xuất bản trong năm 2016. Dù tuổi đã cao và bận nhiều công việc nhưng ông vẫn dành thời gian cho niềm đam mê viết sách của mình. Ông nói “Còn sức khỏe, ông còn phục vụ nhân dân. Khi trái tim còn đập, ông còn viết sách”. Ông đã biên soạn xong 3 đề tài: Khí tài mới do Nga chế tạo năm 2010-2014 sử dụng trong nội bộ Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng.
Khối lượng kiến thúc từ ngữ, thuật ngữ chuyên ngành là thành quả học tập, nghiên cứu và trải nghiệm thực tế của Thượng tá Phạm Sĩ Tám. Trong những năm du học ở nước ngoài, ông đã chắt chiu tiết kiệm chi tiêu hàng ngày, dành dụm tiền, mua gần 400 đầu sách bằng tiếng nước ngoài làm “vốn giắt lưng” để mang về nước. Bằng trí tuệ, tư duy, tình yêu nghề, niềm đam mê viết sách và trách nhiệm của một người lính với sự nghiệp hiện đại hóa Quân đội, phục vụ và bảo vệ Tổ quốc ngày đêm, ông miệt mài bên những cuốn tài liệu. Từ đó, lại thu thập thêm kiến thức chắt lọc chất xám để viết nên những trang sách phục vụ Quân đội. Với ông, sách còn quý hơn vàng ròng. Bởi vì đó là nguồn tri thức quý giá mà ông mong muốn được đóng góp cho Quân đội kể cả lúc đã về hưu.
Ngoài việc nghiên cứu, viết sách, Thượng tá Phạm Sĩ Tám còn tích cực chia sẻ kiến thức hiểu biết của mình trên các kênh thông tin của Nhà nước và Quân đội. Tháng 4/2014, Trung tâm Phát thanh và Truyền hình Quân đội đã mời ông tham gia “Giới thiệu về đề tài vũ khí nóng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ”.
Ông là người nghiêm khắc với bản thân, tận tụy trong công việc, sống hòa đồng với bà con dân phố. Nhiều năm liền (2004-2012), ông được bà con tín nhiệm bầu làm Tổ trưởng Tổ dân phố số 10 Khu tập thể Nghĩa Tân, phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy. Năm 2012, ông xin rút với ý nguyện dành thì giờ cho việc viết sách. Nhưng đến năm 2015, Chi bộ Tổ dân phố số 10, UBND phường Nghĩa Tân và nhân dân Tổ dân phố số 10 lại động viên ông tiếp tục giữ chức Tổ trưởng. Với ông, đó là niềm vui lớn, vì ông biết mình đã góp phần nhỏ để xây dựng khu dân cư văn hóa, đoàn kết và ổn định.
Cũng từ sự cống hiến ấy, năm 2015 Chủ tịch UBND quận Cầu Giấy đã ban hành Quyết định tặng ông danh hiệu “Người tốt, việc tốt”. Đồng thời ông được Hội Cựu Chiến binh quận Cầu Giấy tặng Bằng khen.
Dù tuổi đã cao lại bận nhiều công việc, nhưng ông vẫn dành thì giờ cho niềm đam mê viết sách của mình. Ông nói “Còn sức khỏe, ông còn phục vụ nhân dân. Khi trái tim còn đập, ông còn viết sách”, đó là niềm đam mê nhưng cũng là trách nhiệm của người lính và cao hơn đó là tinh yêu của ông với nhân dân, Quân đội, với đất nước, với thế hệ trẻ nói chung và thế hệ trẻ trong Quân đội nói riêng. Tình yêu ấy, ông sẽ mãi mãi gửi vào trang sách mà ông suốt đời năng niu quí mến./.
Tin bài và ảnh: LÊ HOÀI THAO
Chi hội phó Chi hội 5 Hội Khuyến học phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy
Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn http://nukeviet.vn là vi phạm bản quyền